سفارش های رسول خدا صلی الله علیه و آله به امیرمؤمنان حضرت علی علیه السلام
(32)
تعریف دیگران
در این سفارش به واکنش مناسب در برابر تعریف کردن دیگران از انسان اشاره شده است :
- انسان بطور طبیعی از تعریف و ستایش دیگران خوشحال و خرسند می شود ولی از نظر اخلاقی ممکن است در معرض غرور و خود بینی قرار گیرد و هنگامیکه این تعریف ها از سوی افراد زیادی به انسان گفته شود ممکن است انسان را در مورد خود به اشتباه اندازد ، و بپندارد که نسبت به دیگران دارای برتری هایی است که شاید در واقع آنگونه که مردم توصیف می کنند نباشد و از اینجاست که انسان دچار لغزش خواهد شد
- برای این منظور در فرمایش رسولخدا صلی الله علیه و آله راهکاری برای مقابله با چنین پندار و وسوسه هایی بیان شده است ، ایشان سفارش می کنند که وقتی کسی از انسان تعریف کرد با خدای خویش ارتباط برقرار نموده و از پروردگار خویش بخواهد تا او را بهتر از گمانی که دیگران به او برده اند قرار دهد ، پس توجّه کند اگر دیگران چیزی در باره ی انسان بیان داشته اند چیزی جز گمانه زنی نیست و آنان از درون انسان و واقعیت او خبر ندارند ، سپس از خداوند بخواهد که اگر انسان لغزشی دارد که مردم از آن آگاه نیستند ، آن را بیامرزد ، و در نهایت از خداوند بخواهد در برابر آنچه دیگران در حق او می گویند او را مؤاخذه نکند ( کار انسان بجایی نرسد که دچار لغزشی شود که عقوبت الهی را در پی داشته باشد )
پیامبر صلی الله علیه و آله به امیر مؤمنان علیه السلام فرمودند :
یا علی ! هنگامیکه کسی از تو تعریف و ستایش نمود پس بگو : خدایا مرا بهتر از آنچه گمان می کنند قرار بده ، و آنچه را نمی دانند بیامرز و به آنچه می گویند من را مؤاخذه نکن (1)
-------------------------
1-یَا عَلِیُّ إِذَا أُثْنِیَ عَلَیْکَ فِی وَجْهِکَ فَقُلِ اللَّهُمَّ اجْعَلْنِی خَیْراً مِمَّا یَظُنُّونَ وَ اغْفِرْ لِی مَا لَا یَعْلَمُونَ وَ لَا تُؤَاخِذْنِی بِمَا یَقُولُون( تحف العقول ص 13)
